Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Varlık Barışı ile 2022 yılında Türkiye’ye gelen döviz fiyatları karşılığının 25,5 milyar lira olduğunu belirterek, bu yılın ortalama dolar kuru ile de 1,57 milyar dolar olduğunu bildirdi.
Nebati, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının bütçe görüşmelerinin akabinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Göreve geldikleri birinci günden itibaren yurt içi ve yurt dışı piyasa aktörleriyle toplantılar gerçekleştirdiklerini belirten Nebati, Türkiye’nin güçlü yatırım potansiyelini aktardıklarını söyledi.
Nebati, yurt dışına Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanı olarak övünerek gittiğini ifade ederek, “Türkiye güçlü, saygın bir ülke. Bakan olarak Londra’da yalnızca bir gün içerisinde portföy şirketleri, özel sermaye ve altyapı fonlarının 40’a yakın üst düzey yöneticisi ile görüşmeler gerçekleştirdim. Bu görüşmelerde talep bizden gitmedi. Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanı Londra’ya gittiği için oradaki fon ve banka yöneticileri, ‘Biz sizinle toplantı yapmak istiyoruz.’ diyerek sıraya girdiler. Bu görüşmeler sonucunda piyasa aktörlerinin uyguladığımız ekonomi modeli ile ilgili kararlılığımızı görmesi Türkiye iktisadına olan inancı artırmıştır.” diye konuştu.
Türkiye ekonomi modelinin ciddi bir şekilde takip edildiğini vurgulayan Nebati, şöyle devam etti:
“Bizim önceliğimiz kararlılık, dik duruş ve memleketler arası normlara uygun şeffaf siyasetleri hayata geçirmektir. Katıldığımız tüm konferanslar, ikili görüşmeleri ülkemizin menfaati ve çıkarlarını gözetme amacıyla gerçekleştirmekteyiz. Ne yazık ki milletlerarası toplantılarda ilgili kuruluş ve şahısların ‘tefeci’ olarak nitelendirilmesi Türkiye Cumhuriyeti’nin prestijini zedelemekten öteki bir şey değildir. Ben güçlü bir ülkenin sıradan vatandaşıydım, artık kabinesinin bir üyesiyim. Ben ülkeme güveniyorum, ülkemin güçlü olduğuna inanıyorum. Tüm görüşmelerde uzman yardımcılarımızdan daire liderlerimize, genel müdürlerimize kadar Bakanlığımızın tüm çalışanları ülkemizin ve milletimizin faydasına yönelik çalışmalarda bulunmaktadır. Milletlerarası toplantılardaki süreçlerin öncesi ve sonrasındaki çalışmaların ne kadar meşakkatli olduğunu şu anda karşımda oturan ve devletimizin ilgili kademelerinde misyon yapan sayın milletvekillerimiz, bakanlarımız çok yeterli bilmektedir. Bu meşakkatli sürece ait ‘para dilenmeye gidiyorlar’ tabirini devletimizde vazife yapmış tüm milletvekillerimizin takdirine bırakıyoruz. Biz ‘dilenci’ olmadık, olmayacağız, elimizi açmayacağız.”
“Varlık Barışı ile 2022 yılında ülkemize gelen döviz fiyatları karşılığı 25,5 milyar lira”
Bakan Nebati, Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü (FATF) gri listeye girişinin Varlık Barışı düzenlemeleriyle herhangi bir bağlantısının bulunmadığını ifade ederek, Varlık Barışı düzenlemelerinin kara para aklanmasının önlenmesine yönelik FATF tarafından takip edilmekte olduğunu ve dört ilke kapsamında değerlendirildiğini belirtti.
FATF ile 9 Eylül’de yapılan görüşmelerde Türkiye’deki Varlık Barışı uygulamasının FATF tarafından belirlenen 4 temel ilkeye uygun olduğu açıkça belirtildiğini vurgulayan Nebati, FATF tarafından Varlık Barışı düzenlemelerinde kara para aklanmasına yönelik herhangi bir eleştiri yöneltilmediğinin altını çizdi.
Nebati, FATF sürecinde atılması gereken adımların kararlılıkla atıldığını belirterek, “FATF tarafından Ekim 2022’de yayımlanan basın bildirisinde Türkiye’nin mevzu ile ilgili ek ve husus ile ilgili adımlar attığı FATF tarafından açıkça kabul edilmiştir. Bakanlıkça, FATF tavsiyelerinin gereklerinin yerine getirilmesi ve gri listenin sonlanması için gerekli tüm adımlar kararlılıkla atılmaktadır.
Bakan Nebati, 2008-2022 yılları ortasında 7 Varlık Barışı düzenlemesi yapıldığını belirterek, “Varlık Barışı ile 2022 yılında ülkemize gelen döviz tutarları karşılığı 25,5 milyar lira bu yılın ortalama dolar kuru ile de 1,57 milyar dolardır. En son Temmuz 2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Varlık Barışı uygulaması ile yurt içinden toplam 4,7 milyar lira varlık beyan edilmiş, yurt dışından 12,3 milyar lira bu yılın ortalama dolar kuru ile 760 milyon dolar varlık ülkemize getirilmiştir.” diye konuştu.
“Politika faizi ile kredi faizlerinin arasındaki makasın daha da yakınsamasını bekliyoruz”
Nebati, faizlerle ilgili bir soru üzerine de, siyaset faizi ile kredi faizlerinin ortasındaki makasın ağustos ayı başında 4,8 puan azaldığını, temmuz ayında bu yılın en yüksek düzeyine ulaşan ticari faiz oranının ekim ayının sonunda yüzde 18,3 düzeyine gerilediğini söyledi. Nebati, selektif kredi siyaseti yaklaşımıyla uyumlu bu gerilemenin gelecek periyotta sürmesi ve kelam konusu makasın daha da yakınsamasını beklediklerini söyledi.
Kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulamasının finansal sistemin istikrarını sağladığına dikkati çeken Nebati, döviz kurlarındaki yüksek oynaklığın azalmasına ve öngörülerin artmasına çok kıymetli bir katkı sağladığını vurguladı.
Nebati, 2021 Aralık ayında yüzde 70’i gören mevduat dolarizasyonunun KKM neticesinde yüzde 52’ye gerilediğini belirterek, uygulamanın tüm vatandaşlara sunulan tasarruf tabanına yayılan bir enstrüman olduğunu kaydetti.
KKM uygulamasının Bakanlığa maliyetinin 91,6 milyar lira olduğunu aktaran Nebati, TCMB’ye maliyetine ait bilgilendirme konusunda da “2 Aralıkta TCMB Başkanımız burada size bilgiler verecek. Bizim altımızda bir rakamı açıklayacağına dair bir öngörüde bulunmuş olayım.” diye konuştu.
Nebati, KKM uygulamasında vergi istisnası kapsamında da 18,8 milyar lira vergiden vazgeçileceğinin öngörüldüğünü tabir ederek, toplam yararın toplam maliyetin çok üzerinde olduğunu, KKM hesaplarının yatay bir düzeye dönüştüğünü söyledi.
EYT konusunda bugün çıkan haberlere de dikkati çeken Nebati, “Bu konuda hiç kimseye benim bir ifadem sözüm, bakışım, duruşum olmamıştır. Ama EYT konusu önemli bir konu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu konu üzerinde ayrıntılı bir şekilde çalışıyor. Bizler de iş birliğini yürütüyoruz. Son kararı mutlak suretle Çalışma Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığının koordinasyonunda yürüyen bu iş sonra kabinede gündeme gelir ve Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu açıklayacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Nebati, SPK ve Borsa İstanbul nezdinde son periyotta gündeme gelen mevzulara ait de açıklamalarda bulunarak, şöyle dedi:
“İki tane kıymetli olay yaşandı, bir milletvekilimizin günahsız olduğuna yüzde 100 inandığım… Onlarla ilgili her türlü çalışmalar yapılıyor. Şu anda aslında mahkeme safahatında. Rastgele bir Hazine ve Maliye Bakanı’nın kendi para ünitesi cinsinden yatırım araçlarının paha kazanmasından memnuniyet duyması pek doğaldır. Benim de Hazine ve Maliye Bakanı olarak TL cinsi yatırım araçlarının gelişmesine, bedel kazanmasına seviniyor olmam çok doğaldır. O periyotta de birçok yabancı ve yerli kuruluş tarafından değerlemeler açısından ucuz olarak görülen borsaya profesyonelinden bireyseline kadar tüm yatırımcıların ilgi gösterdiğini gördük. Biz de rastgele bir iddia ve yönlendirme yapmadan yalnız ve sırf bu yatırımcıların ilgisine şahit olmanın sevincini yaşadık. Bizim borsaya karşı temel bakış açımız buydu. Başka taraftan maalesef birebir devirde spot ve vadeli piyasalar ortasındaki fiyat alakasını kullanarak manipülatif süreçler yapan bir küme piyasada 1-2 günde durum ölçülerini çok artırmıştır. Biz de konumların artışından itibaren devreye girdik ve piyasaları sakinleştirmek için şahsen Bakanlığımız uyumunda yapılan çalışmalarla piyasalarda bu sürecin asgarî hatta sıfır hasarla atlatılmasını sağladık. Ziyan yok, rastgele bir kişi ‘Ben zarar gördüm’ diyemez. Bu olayı çözümleme halimiz ve süratimiz piyasa paydaşları tarafından takdir edilmiştir. Daldaki aracı kurumlarımız ve piyasa altyapı kurumlarımız bize teşekkür etmiştir. Ayrıyeten, bahse ait olarak Sermaye Piyasası Şurası, piyasa dolandırıcılığı cürmü kapsamında 10 kişi hakkında Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmuş, gözaltına alınan 8 şüpheliden 5’i tutuklanmış durumdadır. İsimli süreç devam ediyor, öbür bahisler ise yargıya intikal etmiş olup süreç yargı kademesindedir.”
“Rahat olun, ruhsal üstünlük bizde”
Türkiye ekonomisine güvendiğini ifade eden Nebati, “Anlaşılıyor ki gözlerimdeki ışıltı çok güçlüymüş, zira bugün 10-15 milletvekilimiz bundan bahsettiler. Bakan olduğumda muhalefetteki hava şuydu, ‘tamam, oldu, oluyor, bitti’ havasında… Argüman ediyorum, Türkiye’nin en güvenilir insanı Sayın Cumhurbaşkanımız çıkıp manifestoyu açıkladığında çok hızlı bir şekilde etki gösterdi. Türkiye o gün o akşam hiç bir kurum tarafından müdahale edilmeden, Cumhurbaşkanımızın manifestosu ve Türkiye Ekonomi Modeli’nin gücü kendini gösterdi. 20 yıldır efendi olmaya değil hizmet etmeye geldiğimiz için yüzümüzü de güler yüzlü hale getiriyoruz. Münasebetiyle da pahalı kardeşlerimizin verdiği tabirleri kullanmış olayım, toplumla ontolojik uyumsuzluğun giderilmesi noktasında birlikte çalışmakta yarar var. Rahat olun, ruhsal üstünlük bizde, saha bizden yana, işleri toparladık, sizleri seçime kadar çok düzgün bir düzeyde götüreceğiz.” sözlerini kullandı.
Komisyonda Hazine ve Maliye Bakanlığının yanı sıra Kamu İhale Kurumu, Kamu Nezareti Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Heyeti, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Gelir Yönetimi Başkanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve Özelleştirme Yönetimi Başkanlığının bütçeleri kabul edildi.
(Bitti)
